Zeka; beynin öğrenme, anlama, kavrama, yorumlama, ilişkilendirme, problem çözme, soyut düşünme ve planlama gibi zihinsel işlevlerine verilen isimdir. Zeka ölçümü ise; kişilerin zihinsel becerilerini ölçebilmek ve bu ölçüyü diğer bireylerin ölçüm sonuçlarıyla karşılaştırabilmek amacıyla yapılmaktadır. Zeka’nın çeşitli tanımları yapılmıştır. Bir tanımlamaya göre zeka bir uyumdur. Bir başka tanıma göre yalnızca testlerin ölçtüğü şeydir. Zeka, tekrarla kazanılmış bir davranış alışkanlık süreci olarak da tanımlanabilir.
Zekayı etkileyen bir çok faktör vardır. Bunlar; genetik faktörler, çevresel faktörler ve beslenme olarak sıralanabilir. Genel olarak zeka yaratıcılık, kişilik, karakter, akıl ve bilgi gibi değişik sınıflara ayrılmaktadır. Zeka konusunda yapılmış araştırmalar ve ortaya atılan kuramlar zekayı; sosyal, sayısal ve mekanik zeka olmak üzere 3 ana gruba ayırmaktadır.
- Sosyal zeka; toplumsal uyum ve insanlar arası ilişkilerdeki yeterlilik ile doğru orantılıdır.
- Sayısal zeka; genel olarak matematiksel beceriler olarak tanımlanabilir.
- Mekanik zeka; psiko-motor becerilerin yüksek olduğu, araç ve gereç ve makine kullanama başarısı ile açıklanmaktadır.
Zeka ölçümü tartışmaya açık bir uğraş olmasına karşın, günümüzde zeka düzeyini gerçekçi şekilde belirlemek mümkündür. Zekayı ölçmek amacıyla geliştirilmiş bir çok test vardır. Yaş gruplarına göre ayrılarak uygulanan bu testler, bireyin test sonucundan aldığı ham puanın, uygun tablo ve grafikler yardımıyla hesaplanması prensibine dayanır. Hesaplanan puan bireyin, gurubundaki ortalama (referans) puana göre seviyesini gösterir.
Zeka ölçümünde kullanılan testleri, Zeka testleri, Kişilik testleri, Dikkat ve Algı testleri, Hafıza testleri, Okul olgunluğu testleri, Gelişimsel Değerlendirme testleri, Mesleki Yönelim Belirleme testleri ve Psikolojik Problemleri Belirleme testleri olarak gruplayabiliriz. Bu testlerden yaygın kullanımı olan ve merkezimizde uygulananlar şunlardır; Stanford Bined zeka testi, Wisc-r zeka testi, Bender Gestald I ve II Algı Testi, Benton Görsel Bellek Testi, Frosting Görsel Algı testi, Burdon Dikkat Testi, Catell 2 A ve 3A Zeka Testi, Porteus Labiretleri Zeka Testi, Good Enough Testi, AGTE, Gessel Gelişim testi, Peabody Resim Kelime testi, Draw A Person, Metropolitan Okul Olgunluğu testidir.
|
